U subotu uveče na deponiji u Vinči izbio je veliki požar, koji je tokom noći i jutra, prema riječima zamjenika gradonačelnika Beograd Gorana Vesića i nadležnih u MUP Srbije, stavljen pod kontrolu. Međutim, tokom prijepodneva, nad Beogradom se nadvio gust dim, koji je, prema pretpostavkama, došao upravo sa deponije Vinča. Građani su javili da se osjećao neprijatan miris i objavljivali su fotografije na kojima se vidi Beograd u dimu.

Mnogi građani javili su se redakciji N1 u toku jutra sa informacijama da se u dijelovima grada osjeća i vidi dim, a slali su i fotografije na kojima se vidi grad u izmaglici.

Na društvenim mrežama takođe objavljuju fotografije iz različitih dijelova grada.

Sajt Air visual pokazuje od jutros da je vazduh u Beogradu zagađen, a da je nivo PM 2.5 čestica u 13 sati bio četiri puta viši od dozvoljenog.

Preporučuje se građanima da zatvore prozore i da ne izlaze iz svojih kuća.

Ekološki ustanak: Hitno objaviti uzrok incidenta i moguću opasnost

Ekološke organizacije okupljene oko Ekološkog ustanka zahtijevaju od nadležnih gradskih i republičkih institucija hitno reagovanje na veliki požar koji je zahvatio mješoviti otpad u deponiji Vinča, a koji se u subotu mogao vidjeti i osjetiti sa mnogih udaljenih krajeva Beograda. Redakciji N1 javili su se građani sa informacijama da se u mnogim dijelovima grada osjeća dim, a na društvenim mrežama objavljenje su i fotografije i video snimci dima.

„Vaša dužnost je ne samo da upravljate otpadom i sprječavate ovakve incidente, već i da urgentno i tačno obavijestite javnost ukoliko do njih dođe. Očigledno je da je vatra zahvatila veliku površinu deponije, što za posljedicu ima direktno ispuštanje ogromnog broja kancerogenih i toksičnih materija u vazduh, koje sada u oblaku dima natkriljuju Beograd i šire područje i ulaze u sve domove“, navodi se u saopštenju Ekološkog ustanka.

Dodaju da ljudi u Srbiji „imaju neotuđivo pravo da znaju kakav vazduh udišu i kakve to posljedice ima po njihovo zdravlje“.

„Zahtjevamo da momentalno saznamo uzrok ovog incidenta ali i moguću opasnost trovanja stanovništva ovim materijama. U toku je toksični incident koji ugrožava zdravlje i bezbjednost svih građana šireg područja Beograda i građani hitno moraju biti obavješteni o svim pitanjima vezanim za ovu opasnost“, kažu potpisnici saopštenja.

I dodaju: „Ukoliko momentalno ne postupite u skladu sa vašim obavezama i preuzetim odgovornostima, podnijećemo krivične prijave za kršenje Zakona o zaštiti vazduha kojim je zabranjeno prekoračenje graničnih vrijednosti nivoa zagađujućih materija u vazduh, kao i Uredbe o uslovima za monitoring i zahtjevima kvaliteta vazduha, kojom je propisana dozvoljena granična vrijednost nivoa otrovnih materija u vazduhu došlo do izvršenja krivičnog djela zagađenje životne sredine, kao i nesprječavanje, nečinjenje i ugrožavanje javne bezbjednosti i zdravlja stanovništva, o čemu ćemo biti prinuđeni da podnesemo krivične prijave nadležnom tužilaštvu“.

Takođe, zahtijevaju od gradskog zavoda za zaštitu zdravlja da se izjasni o potencijalnim opasnostima po zdravlje stanovnika Grada Beograda.

Kao potpisnici saopštenja navedeni su: Ekološki Ustanak, Odbranimo Reke Stare Planine, Srce Grada, Organizacija za očuvanje prirode i životinja – OSNA, Gradjanska Platforma, Inicijativa Odbranimo Teslu Pančevo, Centar za političke emancipacije, UG Bela Čaplja 1165, UG Komšija, UG Kotež, Udruženje Znanje, UG ZaNašKej,
Ekološko društvo Belorepan, Ne damo Dorćol, Skupština slobodne Srbije, Pokret Tvrdjava, Futoška Inicijativa, UG Topolska, Sačuvajmo Gardoš i Zemun, Zajednička akcija Blok 70/70a, Ekološko udruženje Avalon, Čuvari/ke vatre, UG Internet radnici Srbije, GAIA centar, UG Norma centar, UG Šljunkara.

Jovanović: Proglasiti vanrednu situaciju u Beogradu

„Zahtjevam od gradonačelnika i zamjenika gradonačelnika da hitno proglase vanrednu situaciju u Beogradu, zbog velikog požara na gradskoj deponiji u Vinči“, izjavio je predsjednik Centra za lokalnu samoupravu Nikola Jovanović.

Kako je naveo, vanrednu situaciju treba proglasiti zbog hitnog sprovođenja mjera zaštite zdravlja stanovništva, uslijed povećanog nivoa partikularnih čestica i štetnih materija u vazduhu.

Grad je dužan da preduzme dodatne mjere, kao i da redovno obavještava građane o kvalitetu vazduha i zdravstvenim hazardima, naglasio je Jovanović.

Ne davimo Beograd: Šta je uzrok požara?

I pokret Ne davimo Beograd zahtjeva od nadležnih institucija da objasne šta je uzrok velikog požara na deponiji Vinča, kao i da odmah, bez odlaganja proglase vanrednu situaciju i objave uputstva za ponašanje građana u toku esktremno velikog zagađenja vazduha.

„Po svemu sudeći ovakav požar neće biti moguće ugasiti danima, pa se očekuje kontinuirano izlaganje građana zagađenju. Sve mjerne stanice u Beogradu juče i danas pokazuju velike vrijednosti zagađenja praškastim materijama, PM česticama, ali najopsnije kancerogene materije, kao što su furani i dioksini, koji nastaju kao posljedica požara, u Srbiji se ni ne mjere. Zbog ovoga je jako važno da građani imaju jasne i pravovremene smernice kako da se ponašaju“, navode iz Ne davimo Beograd.

Pokret je „najoštrije osudio“ jutrošnje izjave Gorana Vesića.

„Najoštrije osuđujemo izjave zamjenika gradonačelnika Gorana Vesića koji je pokušao da umanji ozbiljnost ovog incidenta. Umjesto da se obrati građanima sa jasnim razlozima kako je do požara došlo i uputstvima za smanjenje rizika po stanovništvo. Takođe, postavljamo pitanje da li je u periodu primopredaje deponije u Vinči stranom partneru koji na njoj treba da gradi spalionicu, došlo do nekontrolisanog spaljivanja opasnih materija“, upitali su.

Lukić: Javne službe ne obavještavaju na vrijeme

Đorđe Lukić iz neformalne grupe Eko straža kaže za N1 da je „evidentno da je od ranog jutra vazduh pun štetnih čestica“.

„To su organska jedinjenja za koje je dokazano da su i toksična i kancerogena“, rekao je.

Objašnjava da je u Vinči došlo do nekontrolisanog gorenja komunalnog otpada.

„Kada se to desi, dolazi do ispuštanja tih jedinjenja, pogotovo dioksida i furana. To su dokazane čestice koje menjaju naš genetski kod i onemogućavaju osnovne metaboličke procese u organizmu“, naveo je.

Naglašava da je jako loše što javne službne ne obavještavaju građane u realnom vremenu.

„Niti mediji, ili krenu posle 10 ili 12 sati od incidenta, što nije dobro.  I sve ostaje na tome da se informišemo po društvenim mrežama“, zaključio je Lukić.