Da li će doći do približavanju stavova Kosova i Albanije u pitanju “Open Balkana” zavisit će u velikoj mjeri i od pregovora između Srbije i Kosova koji će se nastaviti najesen nakon što se sa odmora vrate evropski dužnosnici iz Brisela.   

Prije nekoliko dana ozvaničen je projekat “Mini Šengen” koji je preimenovan u “Open Balkan”. Lideri Srbije, Sjeverne Makedonije i Albanije Aleksandar Vučić, Zoran Zaev i Edi Rama potpisali su sporazume o lakšoj saradnji između tri zemlje koja će također uključivati i “brisanje” granica između navedenih država nakon određenog perioda. 

Izvan inicijative “Open Balkan” ostale su Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Kosovo, koje nisu željele pristupiti ovom novom projektu ranije iniciranom od Srbije. 

Iako su se zvaničnici prethodne vlade Republike Kosovo obavezali da će pristupiti “Mini Šengenu”, do toga nije došlo, u prvom redu zbog protivljenja nove vlade ove države pod vodstvom Albina Kurtia. 

Zanimljivo je što se uprkos pristupanju Albanije, čiji premijer Edi Rama nedvojbeno podržava ovu inicijativu, Kosovo ne želi uključiti u “Open Balkan”. 

U više navrata Albin Kurti i trenutna vlada Republike Kosovo naglasili su da na “Mini Šengen” odnosno “Open Balkan” ne gledaju blagonaklono, uprkos tome što je Albanija postala jedan od članova. 

Kurti je i prije nekoliko dana kritikovao “Open Balkan” ističući da je ovo ideja Srbije, koja omogućava dodatni utjecaj s istoka, misleći na Kinu i Rusiju. 

S druge strane, Rama i njegovi saradnici ne dijele mišljenje kosovskih vlasti, navodeći da je “Open Balkan” značajan projekt kojeg podržavaju zemlje Evropske unije, u prvom redu Njemačka.

Također, iz Albanije mogu se čuti pozitivna mišljenja o “Open Balkanu” jer smatraju da bi uključenjem Kosova došlo i do jednog od velikih albanskih ciljeva, a to je brisanje granica između Kosova i Albanije. Jedno od uporišta ove odluke među vlastima Albanije jeste i spajanje s mnogobrojnim alabnskim stanovništvom stacioniranim u Sjevernoj Makedoniji, ali i jugu Srbije gdje su Albanci većina.

Na Kosovu se ipak pozivaju na odgovornost Srbije koja je u prethodnih dvadeset godina vodila ratove na Kosovu, u Bosni i Hercegovini i u Hrvatskoj, odbijajući ranije težnje bivše vlade Kosova predvođene tadašnjim premijerom Avdulahom Hotijem, koji je izrazio želju da Kosovo pristupi “Mini Šengenu”.

Napetosti na relaciji Kurti – Rama aktuelne su u posljednje dvije godine otkada je počelo aktivno zagovaranje odnosno odbijanje pristupu inicijativi “Mini Šengen”. 

Prema porcjenama analitičara i profesora koji se bave međunarodnim pravom s Kosova i Albanije, vidljivo je da su odnosi između dvije prijateljske zemlje zahladnili, što ne ide u prilog građanima ovih država povezanih na više načina.

Do ovih trzavica Albanija i Kosovo sarađivali su izvanredno, a dokaz tome jeste izgrađeni autoput Priština-Tirana koji ih je u velikoj mjeri povezao. 

Da li će doći do približavanju stavova Kosova i Albanije u pitanju “Open Balkana” zavisit će u velikoj mjeri i od pregovora između Srbije i Kosova koji će se nastaviti najesen nakon što se sa odmora vrate evropski dužnosnici iz Brisela.